Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Εξαπλάτανος: Το χωριό των πλατάνων και του Μενέλαου Λουντέμη!


Ο Εξαπλάτανος είναι χωριό του δήμου Αλμωπίας, της Περιφερειακής Ενότητας (πρώην νομού) Πέλλας, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. 
Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο Εξαπλάτανος έχει 1.292 κατοίκους. Βρίσκεται σε υψόμετρο 125 μέτρων και είναι το μεγαλύτερο σε πληθυσμό χωριό της Αλμωπίας. 
Το παλιό του όνομα ήταν Καπίνιανη. Μετονομάστηκε Εξαπλάτανος το 1925 από έξι τεράστιους πλάτανους που βρίσκονταν στο χώρο του σημερινού γηπέδου. Στο χωριό μεγάλωσε ο Μενέλαος Λουντέμης.
Ο Εξαπλάτανος κατά την τουρκοκρατία ήταν τσιφλίκι και οι κάτοικοί του αγρότες-καλλιεργητές. 
Πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών, το χωριό είχε μικτό πληθυσμό μουσουλμάνων (περίπου 1.300) και χριστιανών (περίπου 150), ορισμένοι τσιγγάνικης καταγωγής. 
Στην απογραφή του 1920 είχε 1.520 κατοίκους. Με την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923, ο μουσουλμανικός πληθυσμός μετανάστευσε υποχρεωτικά στην Τουρκία και στον Εξαπλάτανο εγκαταστάθηκαν 412 προσφυγικές οικογένειες από τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη, το Ικόνιο και την Προύσα και έγινε το μεγαλύτερο χωριό της Αλμωπίας. 
Στην απογραφή του 1928 είχε 1.569 κατοίκους και στην απογραφή του 1940 ο πληθυσμός του είχε αυξηθεί σε 2.156.
Ο Εξαπλάτανος ήταν έδρα ομώνυμης Κοινότητας και με το πρόγραμμα "Καποδίστριας", ο οικισμός ορίστηκε έδρα του δήμου Εξαπλατάνου το 1997. Με το πρόγραμμα "Καλλικράτης", προσαρτήθηκε στον δήμο Αλμωπίας.

Ιστορία
Οι μνήμες για τον Εξαπλάτανο φτάνουν μέχρι τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας. Ήταν ιδιοκτησία τσιφλικά και οι χριστιανοί κάτοικοι ήταν εξαρτημένοι καλλιεργητές στο τσιφλίκι. Η παράδοση διασώζει το όνομα του τελευταίου τσιφλικά Μουσταφά Σεμίτ Μπέη.  Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών ο Εξαπλάτανος  έγινε το μεγαλύτερο χωριό της Αλμωπίας. Πόντιοι, Θρακιώτες, Γιαλβαλήδες, Κονιαλήδες, Προυσαλήδες άρχισαν να καταφθάνουν στο χωριό από το 1922, για να ολοκληρωθεί η εγκατάστασή τους το 1924. Μαζί τους έφεραν και τη μνήμη των νεκρών τους από τους πολέμους 1912-1922, τα ονόματα των οποίων ανέγραψαν στο Ηρώον, που οι ίδιοι έστησαν στο κέντρο του χωριού γύρω στο 1926. 
Πολιτισμός
Στον Εξαπλάτανο δημιουργήθηκε  ο Μορφωτικός Σύλλογος "Μενέλαος Λουντέμης", ενώ πολιτιστικά δραστηριοποιείται ο Σύλλογος Νέων Εξαπλατάνου. Επίσης στον αθλητισμό ανέπτυξε πλούσια δράση και η ποδοσφαιρική ομάδα Δόξα Εξαπλατάνου.
Εκδηλώσεις της Τ.Κ. Εξαπλατάνου είναι τα "Λουντέμια", κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων διοργανώνονται ποδηλατικοί αγώνες, πραγματοποιείται έκθεση φωτογραφίας, χειροτεχνίας και παραδοσιακών προϊόντων της περιοχής ενώ τις εκδηλώσεις συνοδεύουν διάφορα τοπικά χορευτικά συγκροτήματα με παραδοσιακούς χορούς.       

Ο Μενέλαος Λουντέμης, το Σπίτι του και το Μνημείο 
Καύχημα του Εξαπλατάνου είναι ο λογοτέχνης Μενέλαος Λουντέμης, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Δημήτρη Βαλασιάδη, παρμένο από τον παραπόταμο του Άνω Λουδία που περνάει έξω από τον Εξαπλάτανο. Στη δυτική είσοδο του Εξαπλατάνου, κάτω από τον ίσκιο δύο μεγάλων πλατάνων, βρίσκεται το Μνημείο Λουντέμη. Πρόκειται για κατασκευή επενδυμένη με λευκό μάρμαρο, στην κορυφή της οποίας κάθεται μία μπρούντζινη φλόγα. Στην πρόσθια όψη υπάρχει ενσωματωμένη στο μάρμαρο μπρούντζινη πλάκα με εγχάρακτη τη μορφή του Λουντέμη και από κάτω οι στίχοι του: «Κείνη τη νύχτα σωπαίναν οι λύκοι γιατί ουρλιάζαν οι άνθρωποι».
Το μνημείο είναι έργο του Εδεσσαίου καλλιτέχνη Στέλιου Μαουσίδη και κατασκευάστηκε το 1983 με πρωτοβουλία και πόρους του Μορφωτικού Συλλόγου και της κόρης τού Λουντέμη Μυρτώς.
Σε μικρή απόσταση από την πλατεία του χωριού, στην οδό Μενέλαου Λουντέμη, βρισκόταν το σπίτι, όπου εγκαταστάθηκε το 1928 η οικογένεια του Γρηγόρη Μπαλάσογλου με τον έφηβο τότε γιο της Τάκη (Μενέλαος Λουντέμης). Επρόκειτο για αρχοντικό από την εποχή της Τουρκοκρατίας χωρίς καμιά ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική αξία, με ιδιαίτερη όμως αξία συμβολική και συναισθηματική, αφού σ’ αυτό έζησε και μεγάλωσε ο λογοτέχνης. Γκρεμίστηκε το πριν από τριάμισι χρόνια περίπου, ενώ το σπίτι αυτό είχε χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού διατηρητέο. 

Σχολεία
Ιδρύθηκε και λειτούργησε το έτος 1924 ως σχολείο «Μονοτάξιον» με το όνομα
« Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΞΑΠΛΑΤΑΝΟΥ. Σήμερα λειτουργεί ως «6/θέσιο» σχολείο. 
Επίσης λειτουργούν το Γυμνάσιο και το ΓΕΛ Εξαπλατάνου «Μενέλαος Λουντέμης».
Στο χωριό υπάρχει ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου.

Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Εξαπλατάνου είναι ο Νικόλαος Χατζηανδρέου.

ejapl
Share on Google Plus

    Blogger Comment
    Facebook Comment

8 comments:

  1. Εξέλιξη πληθυσμού Εξαπλατάνου:

    1920 κάτοικοι 1520 (μαζί με τους Μωαμεθανούς)
    1928 κάτοικοι 1569 (μετά την ανταλλαγή)
    1940 κάτοικοι 2156
    1951 κάτοικοι 1974
    1961 κάτοικοι 2028
    1971 κάτοικοι 2049
    1981 κάτοικοι 2109
    1991 κάτοικοι 2069
    2001 κάτοικοι 1768
    2011 κάτοικοι 1292
    2021 κάτοικοι πόσοι;

    Τα στοιχεία είναι από την ιστοσελίδα του πρώην δήμου Εξαπλατάνου

    Παρατήρησεις: 1. Την τελευταία δεκαετία (2001 - 2011) ο πληθυσμός του Εξαπλατάνου μειώθηκε κατά 476 άτομα (ένα μικρό χωριό σαν το Άλωρο, το Ριζοχώρι ή τη Φούστανη κλπ)

    2. Όλος ο πρώην δήμος Εξαπ/νου την τελευταία δεκαετία έχασε 1898 κατοίκους (από 9141 σε 7243)

    3. Ο πρώην δήμος Αριδαίας αυξήθηκε κατά 100 κατοίκους (από 20213 σε 20313)

    4. Ο δήμος Αλμωπίας (Επαρχία Αλμωπίας) μειώθηκε την τελευταία δεκαετία κατά 1798 κατοίκους (από 29354 σε 27556)

    Κώστας Μυλωνάς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ολος ο Νομός άδειασε χωρίς απαραιτήτως να είναι κακό.....
    Ο κόσμος κυνηγάει το όνειρο του...Με το ζόρι να τον περιορίσεις με 5 στρέμματα Γης, μια ταβέρνα, ενα πανηγυρι και καφε στο Πεζόδρομο? Μέχρι εκει φτάνουν τα όνειρα κάποιων?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Το μεγαλύτερο χωριό της Αλμωπίας είναι οι προμαχοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Είναι θλιβερό ένα χωριό με τόσους κατοίκους ξαφνικά να είναι σχεδόν έρημο λυπάμαι πραγματικά

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Μη διστάσετε να προσθέσετε σχόλια στο δημοσίευμα που σας ενδιαφέρει.

Η εφημερίδα karatzova.com ενθαρρύνει τη δημόσια έκφραση των αναγνωστών της εφόσον τηρούνται οι βασικοί κανόνες δημοσιότητας που ορίζουν οι ελληνικοί νόμοι. Τα σχόλια εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή.