Προτάσεις - Παρατηρήσεις του Δικτύου Πολιτών για το Περιβάλλον στη διαβούλευση του ΤΠΣ του Δήμου Πέλλας

Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΤΠΣ) του Δήμου Πέλλας, καταθέτουμε προτάσεις και παρατηρήσεις που αφορούν: 
 την ανάγκη ενίσχυσης και προστασίας του αστικού πρασίνου, 
 τη δέσμευση των ανενεργών στρατοπέδων ως πράσινων ζωνών, 
 και ζητήματα που ανακύπτουν από την ανάλυση των προτεινόμενων σεναρίων και χαρτών του μελετητή. 
Η σημασία του πρασίνου στην πόλη είναι πολύπλευρη: 
 Συμβάλλει στη βελτίωση της δημόσιας υγείας μέσω της μείωσης της θερμοκρασίας και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. 
 Προσφέρει περιβαλλοντικά οφέλη (απορρόφηση CO₂, ενίσχυση βιοποικιλότητας, 
διαχείριση όμβριων υδάτων). 
 Δημιουργεί χώρους αναψυχής και κοινωνικής συνοχής. 

Ενίσχυση και Προστασία Αστικού Πρασίνου 
Η ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία προβλέπει σαφείς υποχρεώσεις για τη διατήρηση και ενίσχυση του πρασίνου στις πόλεις, με βασικά σημεία αναφοράς: 
 Σύνταγμα της Ελλάδας – Άρθρο 24 (προστασία φυσικού περιβάλλοντος και ελεύθερων χώρων) 
 ΦΕΚ 285/Δ/2004 – ελάχιστο πράσινο 8–10 τ.μ./κάτοικο, ιδανικά 12–15 τ.μ./κάτοικο 
 Ν. 4447/2016 – ενσωμάτωση δεικτών βιωσιμότητας στα ΤΠΣ 
 Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία – το πράσινο ως βασική αστική υποδομή 
Η υφιστάμενη κατάσταση στα Γιαννιτσά δείχνει έλλειμμα πρασίνου ανά κάτοικο και τάση μείωσης ελεύθερων χώρων. 

Αξιοποίηση Ανενεργών Στρατοπέδων ΚΑΨΑΛΗ και ΦΙΛΙΠΠΑΚΟΥ 
Ζητούμε να προβλεφθεί ρητή δέσμευση στο ΤΠΣ για την αξιοποίηση των ανενεργών 
στρατοπέδων ΚΑΨΑΛΗ και ΦΙΛΙΠΠΑΚΟΥ ως χώρους πρασίνου, αναψυχής και 
περιβαλλοντικής αναβάθμισης, ώστε να συμβάλουν στον στόχο των 10–15 τ.μ. πρασίνου ανά κάτοικο. Η υφιστάμενη κατεύθυνση του Μνημονίου Συνεργασίας Δήμου – ΤΕΘΑ δεν εξυπηρετεί την ανάγκη αυτή. 

Παρατηρήσεις επί των Προτεινόμενων Σεναρίων του ΤΠΣ 
Από την εξέταση των χαρτών και σεναρίων του ΤΠΣ προκύπτουν τα εξής: 
1. Μη αποτύπωση της Εθνικής Οδού Παράκαμψης Γιαννιτσών 
Δεν εμφανίζεται στους χάρτες η εγκεκριμένη αναγκαστική απαλλοτρίωση για την κατασκευή της παράκαμψης Γιαννιτσών (ΦΕΚ 1190/ΑΑΠ/17-9-2018), η οποία βρίσκεται σε στάδιο δικαστικού προσδιορισμού αποζημιώσεων. 
2. Μη αποτύπωση σταθμών βιολογικού καθαρισμού 
Δεν παρουσιάζονται οι υπό κατασκευή σταθμοί σε Τοπικές Κοινότητες του Δήμου. 
3. Γη Υψηλής Παραγωγικότητας – Ελλιπής αποτύπωση 
Η έκταση που αποδίδεται ως γη υψηλής παραγωγικότητας εμφανίζεται μικρή, παρότι η περιοχή (πρώην βάλτος Γιαννιτσών) είναι από τις πλέον εύφορες της χώρας. Παρατηρείται ότι περιοχές νοτίως του άξονα Έδεσσας–Θεσσαλονίκης και κοντά στον ποταμό Λουδία, έχουν τον ίδιο χαρακτηρισμό (ως μη υψηλής παραγωγικότητας) με μη αρδευόμενες βόρειες εκτάσεις. Υπάρχει σχετική επιστημονική γνωμοδότηση από τη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνοτροφίας; 
4. Χωροθέτηση βιομηχανικών εγκαταστάσεων σε ευαίσθητες περιοχές 
Στο τρίτο σενάριο, προτείνεται βιομηχανική χρήση στην Αραβησσό, δίπλα σε γη υψηλής παραγωγικότητας, δίπλα σε αρχαιολογικό χώρο και δίπλα σε περιοχή με τις πηγές ύδρευσης της Θεσσαλονίκης. Έγιναν πλήρεις υδρολογικές και γεωλογικές μελέτες για αποφυγή πιθανής ρύπανσης; 
5. Υπερβολική έκταση βιομηχανικών ζωνών γύρω από τα Γιαννιτσά 
Στο τρίτο σενάριο οι προτεινόμενες εκτάσεις βιομηχανικών ζωνών υπερβαίνουν την έκταση της ίδιας της πόλης. Προβλέπεται τόσο μεγάλη βιομηχανική ανάπτυξη ώστε τα Γιαννιτσά να καταστούν βιομηχανικό κέντρο; Έχει ληφθεί υπόψη το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που θα αφήσει μια τέτοια προοπτική; 
6. Υψηλός Συντελεστής Δόμησης Βιομηχανίας (2,4) 
Πρόκειται για πολύ υψηλή τιμή που είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε κατασκευή μεγάλων κτηρίων ασύμβατων με την κλίμακα της περιοχής. 

Συμπέρασμα – Προτάσεις 
Το ΤΠΣ οφείλει να διασφαλίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη, την προστασία του περιβάλλοντος, την αγροτική γη και την ποιότητα ζωής των κατοίκων. 
Προτείνουμε: 
 Να ενσωματωθούν οι προτάσεις για πράσινο και τα ανενεργά στρατόπεδα. το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο να περιλάβει συγκεκριμένους, μετρήσιμους στόχους για το ποσοστό πρασίνου, την κατανομή του στον αστικό ιστό, και δεσμευτική πρόβλεψη για τη μετατροπή των στρατοπέδων «ΚΑΨΑΛΗ» και «ΦΙΛΙΠΠΑΚΟΥ» σε μεγάλους κοινόχρηστους χώρους πρασίνου, 
σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και τις εθνικές κατευθύνσεις. 
 Ελάχιστο ποσοστό αστικού πρασίνου: τουλάχιστον 10% της έκτασης του αστικού ιστού να αποδίδεται σε κοινόχρηστους χώρους πρασίνου, με σταδιακή προσέγγιση του στόχου των 15 τ.μ. πρασίνου ανά κάτοικο σύμφωνα με τις συστάσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. 
 Να διορθωθούν/εμπλουτιστούν οι χάρτες και τα σενάρια σύμφωνα με τα ανωτέρω. 
 Να ληφθούν υπόψη και να δοθούν τεκμηριωμένες απαντήσεις στα ερωτήματα που 
θέτουμε. 

ΔΙΚΤΥΟ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ