Η ελληνική τραγωδία, ο Ουμπέρτο Έκο και η μάνα που σπαράζει στο μέρος των Τεμπών (Του Γιάννη Πετρόπουλου)

 

                                                   Ωιμέ, ωιμέ! Και περάσαν μέρες πολλές μέσα σε λίγες ώρες.

Ελύτης

Καμιά φορά ο άνθρωπος επιλέγει να ζει ως δούλος ή ακόμα ως πονηρός για ίδιον όφελος.

Καστοριάδης

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ της Βουλής των Ελλήνων με αφορμή την τραγωδία των Τεμπών. Όλο. Όσοι δεν είδατε το σκηνικό, δεν έχετε εικόνα. Αυτός που έχει εικόνα είναι αυτός που είδε για καιρό τη διαδικασία. Το fb δεν είναι εικόνα. Είναι μια σαχλαμάρα επικοινωνίας. Οι ανίδεοι το χρησιμοποιούν και όσοι έχουν την ανάγκη να γίνουν διάσημοι για πέντε λεπτά όπως έλεγε ένας της επικοινωνίας. Δεν είναι αυτός ο κόσμος. Αλίμονο αν ήταν αυτός. Η διαδικασία με τον κύριο Δημήτρη Μαρκόπουλο ως πρόεδρο της επιτροπής ήταν κάτι το επαίσχυντο. Αλαζονεία και έπαρση από τη μεριά του. Αυτός ο βουλευτής κλήθηκε από την κυβέρνηση για να υποστηρίξει την αλήθεια.  Απορώ πώς τον ανέχτηκαν οι βουλευτές της αντιπολίτευσης. Πολύ καιρό συμπολίτες. Ο άνθρωπος είχε συμπεριφορά  φασίστα και δεν το λέω εγώ, το είπαν οι βουλευτές που συμμετείχαν στην επιτροπή για τα Τέμπη. Τρομακτικό! Αλλά πιο τρομακτικό ήταν ότι οι βουλευτές της αντιπολίτευσης τον ανέχτηκαν. Τρομερό! Έπρεπε να αποχωρήσουν. Είχαν μια ευκαιρία οι βουλευτές να τον  αφήσουν μόνο του, να μιλά μόνος του. Δεν το έκαναν. Γιατί! Γιατί αυτό είναι το σύστημα αγαπητοί μου. Το ΚΚΕ ν’ ακούγατε! Μέγας τιμωρός! Δε μιλώ για τις παραφυάδες της ακροδεξιάς, εκεί να δεις τσίρκο! Για το ΠΑΣΟΚ δε γράφω, γιατί λυπάμαι το μελάνι στο υπολογιστή που δεν έχει μελάνι. Για τον ΞΥΡΙΖΑ, τι να πω! Χάρμα διαφωνίας. Το ΜΑΤΙ ξεχάστηκε. Για τη Νέα Αριστερά, σαν νέα δεν έχω να πω τίποτα, όχι από ανημποριά, αλλά γιατί όταν έγινε το ΜΑΤΙ, αυτοί ήταν συναγωνιστές. Τρέλα! Θέατρο αγαπητοί συμπολίτες. Κακό. Καμία σχέση με αυτό που ανέδειξε ο αρχαίος κόσμος.
Ο Ουμπέρτο δε ζει για να το σχολιάσει. Δεν πειράζει, τα έγραψε όλα αυτά που θα έρχονταν από τότε που ο Βρικόλακας έπινε κόκα κόλα και εμείς λέγαμε ότι αυτό είναι κάτι το παράδοξο. Κι όμως. Ετοιμαζόταν μια ταινία που όταν κυκλοφόρησε έκανε πάταγο. Από πού να φυλαχτείς.
Μυθιστόρημα μπορώ να γράψω, αλλά ο χώρος έκφρασης δεν το επιτρέπει. Άλλο μυθιστόρημα, άλλο άρθρο.    

Ο λόγος της χαροκαμένης μάνας στη Βουλή των Ελλήνων μου θύμισε την αρχαία τραγωδία, όσο την κατέχω κι όσο με απασχολεί και όσο απασχολεί όλη την ανθρωπότητα. Την απασχολεί συμπολίτες την ανθρωπότητα η Ελληνική Τραγωδία, το κορυφαίο αποκαλυπτικό γεγονός του ανθρώπου απέναντι στα πάθη του ανθρώπου. Γιατί ο άνθρωπος έχει πάθη και χωρίς πάθη άνθρωπος δε λογιέσαι. Αυτό αποκάλυψε η Ελληνική Τραγωδία και έμεινε για πάντα χαραγμένη στα γρανάζια της ανθρωπότητας, όχι όμως ατιμώρητα, κει που και οι θεοί βουβαίνονται. 
Τι κάνει αγαπητοί συμπολίτες ο Οιδίποδας όταν μαθαίνει ότι κοιμάται με τη μάνα του και ότι είναι φονιάς του πατέρα του! Βγάζει τα μάτια του και σέρνεται με βοήθεια στο λεκανοπέδιο της Αττικής σαν επαίτης, αποδεχόμενος το χουνέρι που του επεφύλαξε η μοίρα χωρίς να τον προφυλάξει. Πώς να σε προφυλάξει η μοίρα αφού την πιστεύεις! Πώς να σε προφυλάξει ο θεός αφού τον πιστεύεις! Άγγελο φύλακα δεν είχαν στην αρχαία Ελλάδα κι απ’ ότι φαίνεται  άγγελο δεν έχει κανένας. Τον χρησιμοποιούμε όταν τα πράγματα καμιά φορά βαίνουν καλώς για εμάς, όχι όμως για τους άλλους. Για τους άλλους είναι άτυχη στιγμή, γιατί ο άγγελος αποκοιμήθηκε ή είχε το νου του σε κάποιον άλλο. Τι να κάνουν και οι άγγελοι! 
Στην αρχαία ελληνική τραγωδία οι άγγελοι είναι άγνωστοι ούτε τους γνωρίζουν και όσοι τους λένε κάτι άλλο  έχουν το νου τους στον Άδη που είναι πιο σκληρός και από τον ίδιο το θάνατο.
Αυτά περί Ελληνικής Τραγωδίας και λίγα είναι.
Η ελληνική τραγωδία σήμερα από πού να πιαστεί! Από τον χορό, που είναι ο λαός που δεν μπορεί να ψελλίσει ένα κάτι , από τους ηθοποιούς που είναι οι καρικατούρες τύπου της  σποριάς της μεγάλης γενιάς των Καραμανλήδων, των Παπανδρέων, των Μητσοτάκηδων, δεν γράφω του Τσίπρα, γιατί η γενιά του πρέπει να σκάψει πολύ τον τόπο για να βάλει δικαίωμα για να σχολιάζουμε εμείς οι νεοέλληνες το επίθετό τους. 
Η μια γενιά χτίζει, η άλλη συντηρεί και η άλλη τα γαμεί τη μάνα. Ιστορικά έτσι φαίνεται και εδώ και αιώνες η λαϊκή θυμοσοφία φαίνεται να δικαιώνεται.
Άρα! 
Τη μέθοδο του Άρα κατά Ελύτη δεν έχω αυταπάτες ότι τη γνωρίζετε και ως ένα σημείο, γιατί να τη γνωρίζετε. Γνωρίζουμε τη μεθοδολογία της φιλοσοφίας κατά Επίκουρο ή Αριστοτέλη ή Λιαντίνη! Τρελός! Αυτόχειρ! Σαχλαμάρας! Γιατί μήπως είναι στο τραπέζι της κουβέντας ο Καστοριάδης, ο Αξελός, ο Τάσιος , ο Βέλτσος, ο , ο, ο και ο κατάλογος δεν έχει τέλος. 
Στην υπόθεση των Τεμπών η κυρία που έχασε την κόρη της συγκεντρώνει υπογραφές για να πει τι! Ότι φταίει ο Καραμανλής ή ο Μητσοτάκης! Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι πουθενά! Μα πώς θα έκανε κάτι τέτοιο ο ηρωικός ΣΥΡΙΖΑ! Οι χθεσινοί ψηφοφόροι του σε αμηχανία. Και φαίνεται. Λυπηρό, γιατί το ΜΑΤΙ ξεχάστηκε. Και τι μάτι! Έπρεπε να καεί τότε η κυρία Παπαρήγα για να έβλεπε ένας λαός πόσο γελοίο είναι το κράτος, αλλά και πόσο γελοίοι οι νεοέλληνες. Το είπε η κυρία Παπαρήγα. “Κακώς γλύτωσα, έπρεπε να με βρουν κάρβουνο για να καταλάβουμε σε τι  χώρα ζούμε  και σε τι δαίδαλους έχουμε βουτηχτεί όλα αυτά τα χρόνια”. 
Ο κύριος Κασελάκης στον ΣΥΡΙΖΑ τι φαινόμενο είναι. Τραγωδία δεν είναι σίγουρα. Αν είναι κωμωδία, πρέπει να ρωτήσουμε τον Αριστοφάνη. Δεν είναι εύκολο αυτό. Μπορούμε όμως να ρωτήσουμε την κυρία Τζάκρη και την κυρία Αχτσιόγλου. Αριστεροί έκαναν μπάχαλο το σπίτι τους. Επί ΣΥΡΙΖΑ έγινε το ΜΑΤΙ, και τι μάτι, ορθάνοιχτο, η κυριά Δούρου κοιμάται ήσυχη, δε μιλώ για τον Ψυνάκη, (δεν ξέρω και πως γράφεται και δε με νοιάζει, για ψιψίνα τον θεωρώ, αλλά δεν ξέρετε τι ρεύμα έχει καλοί μου συμπολίτες!).
Και!
Ένας άνθρωπος που πονά και δει μάνα, δεν γίνεται ρήτορας, δεν μπορεί να γίνει ρήτορας, είναι πάνω από τις δυνάμεις του ανθρώπου, δε μιλάς για τον θάνατο σαν να κάνεις χειροφίλημα στο Χάρο, δε γίνεται. Είναι πάνω από τις δυνάμεις του ανθρώπου κατά την Ελληνική Τραγωδία. Η κυρία που πάει να γίνει Αντιγόνη θρηνώντας την κόρη της λέει πολλά λόγια, με άνεση, με ρητορικό λόγο, κρατώντας δαμόκλεια σπάθη πάνω από το πολιτικό σύστημα. Μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο με μόνο κριτήριο τον πόνο! Κι όμως! Η μάνα που πενθεί βγάζει τέτοιο συγκροτημένο λόγο που ξαφνιάζει. Δεν το λέω εγώ, το βροντοφωνάζει η Ελληνική Τραγωδία. Μάνα που σπαράζει με τέτοιο συγκροτημένο λόγο δεν μπορεί να είναι ανθρώπινη. Κάποιος θεός την καθοδηγεί. Πήγε διαβασμένη. Και ρήτορας και γνώστης. Εντυπωσιακή ! Την άκουσα πολλές φορές. Την άκουσα και χθες στα Γιαννιτσά. Κλαμένα βλέμματα και στοχασμός και αναστοχασμός. Ότι είδα.  
Πολλά λόγια, αθηνοκεντρικά κι όχι σπαρτιάτικα. Άλλη φιλοσοφία θα μου πείτε. Συμφωνώ. Ναι, αλλά ο λαός που είναι σοφός λέει ότι “τα λίγα λόγια ζάχαρη και τα καθόλου μέλι”. Γιατί το λέει. Είναι ο λαός βλαμμένος ή οι θυμοσοφίες του άλλοτε μας βολεύουν και άλλοτε μας ξεβολεύουν. 
Δεν μου άρεσε η πατριώτισσα αγαπητοί συμπολίτες και έχω τη δύναμη να το πω. Μια μάνα που πενθεί (δείτε μοιρολόγια) δεν κάνει τον ρήτορα και μάλιστα αλάνθαστη. Ή κελαηδάς ή σωπαίνεις. Αυτό λέει η παιδεία μου. Ένιωσα άσχημα. Σας το γράφω ειλικρινά. Δεν μου άρεσε η ρητορεία της. Και δεν θα ξαφνιαστώ αν αύριο τη δω υποψήφια βουλευτή με κάποιο πολιτικό κόμμα. Το χρώμα αδιάφορο. 
Έτσι που γίναμε αγαπητοί συμπολίτες , ποιος ποιον να πιστέψει, ποιος ποιον να εμπιστευτεί. Ο Αναγνωστάκης το έγραψε σε συντρόφους δεκάδες χρόνια πριν, όπως και ο Σεφέρης, όπως και ο Ελύτης. Αλλά ποιος μιλά ποια για ποιητές! Τώρα είναι η ώρα που μιλούν οι ευφάνταστοι ρήτορες και συν αυτό παραμονεύει και η Τεχνιτή Νοημοσύνη. 
Πολλά έχουν δει τα μάτια μου, μα , αυτό μου φέρνει τρόμο  
Όχι η Τεχνητή Νοημοσύνη. Αυτή λειτουργεί ερήμην μας. Το άλλο με βάζει σε αναστοχασμό. Αυτό που είναι ανθρώπινο. Ανθρώπινο! Τι είναι ανθρώπινο. Ειδικός δεν είμαι, αλλά ένα πράγμα έμαθα. Ή αγαπάς και κελαηδάς ή σωπαίνεις. Δύσκολο, αλλά ανθρώπινο ανά τους αιώνες, ως τώρα. Αύριο, άλλα κόλπα. 

Γιάννης Πετρόπουλος

Share on Google Plus