H εκδήλωση μνήμης υπέρ των ηρώων Μακεδονομάχων Μεσημερίου - Τα αποτελέσματα του αγώνα (φωτο)

Από τον  Σύλλογο Απογόνων Μακεδονομάχων Εδέσσης-Αλμωπίας «Ο Παύλος Μελάς», σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας-Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας και το Δήμο Έδεσσας, τελέσθηκε σήμερα 7 Φεβρουαρίου, στον Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων της Τοπικής Κοινότητας Μεσημερίου Πέλλας, το μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των επτά (7) Ηρώων Μακεδονομάχων κατοίκων Μεσημερίου που δολοφονήθηκαν σε ενέδρα στις 2 Φεβρουαρίου 1905 από Βούλγαρους Κομιτατζήδες.

Το ιστορικό της ημέρας ανέπτυξε ο κ. Δημήτριος Μιλτιάδης, δημοσιογράφος, που κατάγεται από το Γαρέφι Αλμωπίας. Είναι δισέγγονος του Ιερέα Μακεδονομάχου Χρήστου Μιλτιάδη ή Παπαχρήστου του οποίου η προτομή κοσμεί την κεντρική πλατεία του Γαρεφίου και μέλος του Συλλόγου Απογόνων Μακεδονομάχων Εδέσσης Αλμωπίας.
Είναι δημοσιογράφος μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας Θράκης. Έχει διατελέσει αρχισυντάκτης των εφημερίδων Αγγελιοφόρος, Νέα Μακεδονία, Espresso, Σήμερα,  Αγγελιοχώρος και των ραδιοφώνων Αλφα και FM100.
Η ομιλία - ιστορικό της ημέρας
Τιμή και δόξα στους Μακεδονομάχους του Μεσημερίου
Αιδεσιμότατοι,
Μακεδόνες, Μακεδόνισσες,
     Ήταν άνοιξη του 479 π.Χ. Ο στρατηγός των Περσών Μαρδόνιος ετοιμάζεται να εξαπολύσει την επίθεσή του στις Πλαταιές. Οι Αθηναίοι και οι Σπαρτιάτες έχουν αφήσει αφύλακτες τις εκβολές του Ασωπού ποταμού. Τη νύχτα, πριν τη μεγάλη αναμέτρηση, ένας έφιππος άνδρας γλίστρησε από το στρατόπεδο των Περσών. Πηγαίνει και παραδίνει στους Έλληνες το μέγα μυστικό με τα πλήρη σχέδια του εχθρού. «Αυτός τε γαρ Έλλην γένος ειμί τ’ αρχαίον και αντ’ ελευθέρης δεδουλουμένην ουκ αν εθέλοιμι οράν την Ελλάδα». «Γιατί κι εγώ ο ίδιος Έλληνας είμαι το γένος το αρχαίο και δεν θα ‘θελα να δω την Ελλάδα από ελεύθερη, δουλωμένη», τους λέει, όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος.  Ήταν ο βασιλιάς των Μακεδόνων Αλέξανδρος Α΄ του Αμύντα. Η μάχη των Πλαταιών είχε κριθεί πριν ακόμη δοθεί. Οι Πέρσες δεν επανήλθαν πια! Ένας άλλος ιστορικός, ο Πολύβιος, χαρακτηρίζει τους Μακεδόνες ως «πρόφραγμα των Ελλήνων εναντίον των βαρβάρων»!
     Το 1983, σε οκτώ μουσεία της Μακεδονίας είχαν καταγραφεί 62.696 αρχαία ευρήματα της μακεδονικής γης. Όλα, φυσικά, φθέγγονται- μιλούν ελληνικά. Δηλαδή μακεδονικά. Δεν τίθεται, συνεπώς, επιστημονικό ζήτημα. Η αμφισβήτηση της Μακεδονίας από ξένους δεν είναι θέμα γνώσεων. Είναι θέμα πολιτικό!, όπως αποδεικνύει και με το βιβλίο του «Εμείς οι Μακεδόνες» ο δημοσιογράφος Νικόλαος Μέρτζος. Πάντα τέτοιο ήταν! 
     Το 1870, κηρύχτηκε ανεξάρτητη βουλγαρική εκκλησία. Αρχίζει η προπαγάνδα και ολόκληρα χωριά τα «κλέβει» από το  Οικουμενικό Πατριαρχείο. Κρύβουν τους πραγματικούς τους στόχους. Μιλάνε για ξεσηκωμό κατά του Οθωμανού δυνάστη. Με το απωθημένο του 1878, τη μη δημιουργίας της Μεγάλης Βουλγαρίας, λίγα χρόνια μετά, το 1893 με 1895, ιδρύεται από Βουλγάρους εθνικιστές με σοσιαλιστικές ιδέες, η «Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση». Όργανό της η Κεντρική Επιτροπή –Τσεντράλεν Κομιτέτ, απ’ όπου προέρχεται και η ονομασία των μελών της, ως κομίτες ή κομιτατζήδες. Προτάσσουν το νέο σύνθημα: «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες», ώστε να μη φανεί ότι έχουν στόχους εθνικούς, αλλά μόνο σοσιαλιστικούς, για όλους τους φτωχούς και καταπιεσμένους Μακεδόνες ανεξαρτήτως εθνότητας. Βέβαια, δεν άφησαν έξω τη Θράκη και γι αυτό πρόσθεσαν στον τίτλο της οργάνωσης και την Ανδριανούπολη. (Μακεδονο-ανδριανουπολιτική). Έμπειροι πλέον και καθώς οι Μεγάλες Δυνάμεις πίεζαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία για αλλαγές, μπορούσαν να επαναλάβουν ό, τι έκαναν και με την ανατολική Ρωμυλία. Πρώτα, αυτόνομη Μακεδονία στο πλαίσιο της αυτοκρατορίας και μετά ενσωμάτωσή της στη Βουλγαρία. Παρά τις εσωτερικές τους διαφωνίες, καταφθάνουν στη Μακεδονία τα πρώτα βουλγαρικά σώματα, με τη βοήθεια πάντα Ρώσων αξιωματικών. Μετά τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, οι Βούλγαροι αποθρασύνονται και ο αριθμός των βουλγαρικών σωμάτων μεγαλώνει διαρκώς. Η Τουρκία αντιδρά βίαια, με την ταπεινωμένη Ελλάδα να μην μπορεί να υπερασπιστεί τους Έλληνες Μακεδόνες. Μάλιστα η Τουρκία, αναγκάζει την ελληνική κυβέρνηση να διαλύσει την Εθνική Εταιρεία που είχαν ιδρύσει στην Αθήνα, Έλληνες αξιωματικοί, σε απάντηση του βουλγαρικού κομιτάτου. Το 1895, σε συνέδριο που έγινε στη Σόφια, εκλέγεται η Ανώτατη Επιτροπή της Μακεδονο-Ανδριανουπολιτικής Οργάνωσης, με αντίστοιχη σφραγίδα, ως ανώτατο καθοδηγητικό όργανο των Βουλγάρων κομιτατζήδων. Το πόσο βουλγαρική ήταν η δήθεν μακεδονική επανάσταση του Ίλιντεν, το 1903, αποτυπώνεται στους μαύρους σκούφους με το βουλγαρικό βασιλικό θυρεό που φορούν οι άνδρες στο σώμα του βοεβόδα Βοδενών, Λούκα Ιβάνωφ. Ήταν ταγματάρχης του βουλγαρικού στρατού, που εγκατέλειψε τη στρατιωτική του σταδιοδρομία κι αφού συγκρότησε το δικό του σώμα έγινε βοεβόδας της Έδεσσας, με υπαρχηγό τον ντόπιο Καρατάσο, από το Όστροβο, τη σημερινή Άρνισσα. Τρομοκρατούν, σκοτώνουν, λεηλατούν. Θέλουν να σπάσουν το φρόνημα των Ελλήνων. Στόχοι είναι ο παπάς, ο δάσκαλος και οι πρόκριτοι, οι «κεφαλές» δηλαδή των χωριών. Ενθαρρύνουν τους Εξαρχικούς κατά των Πατριαρχικών.
     Στο Μεσημέρι, των 1.000 κατοίκων, οκτώ μόλις σχισματικοί καταλαμβάνουν το ναό του χωριού και κλείνονται μέσα. Μαζί τους είναι ο ιερέας τους, ο Παπαστέφανος. Είναι 22 Δεκεμβρίου και σκοπό έχουν να παραμείνουν έως τα Χριστούγεννα για να τελέσουν αυτοί την λειτουργία.  Η κοινότητα απευθύνεται στον καϊμακάμη της Έδεσσας. Εκείνος, πηγαίνει με στρατιώτες και πολιορκεί την εκκλησία μέχρι να αναγκαστούν οι έγκλειστοι να βγουν έξω. Οι Μεσημεριώτες, βλέποντας ότι οι μέρες περνούν, στέλνουν επιστολή διαμαρτυρίας, στο  μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, στην οποία, αφού περιγράφουν την κατάσταση, εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για τον μητροπολίτη Βοδενών Νικόδημο Β΄, ο οποίος δεν θεώρησε σοβαρό το γεγονός και πήγε περιοδεία στα Γιαννιτσά.  Την επιστολή εκείνη, η οποία διασώζεται, υπογράφουν οι τρεις ιερείς του χωριού, οι δυο εφοροεπίτροποι, οι τρεις δάσκαλοι και 47 πρόκριτοι με πρώτο τον Τράπκου Στόιτσε ή Τρύπκο Στόιτση, πατέρα του ιερέα Ευστάθιου Παπαστογιάννη.
Ο πρόκριτος Τρύπκος Στόιτσης, γεννήθηκε το 1835, ήταν μεγάλο εμπόδιο στα σχέδια των Σχισματικών για το χωριό. Ήταν αυτός  που επηρέαζε το φρόνημα των κατοίκων και τα γεγονότα που ακολούθησαν το επιβεβαίωσαν. Την 5ην πρωινή της 12ης Ιουλίου του 1900, κομιτατζήδες τον δολοφονούν με περίστροφο μέσα στο σπίτι του, ενώ κοιμόταν. Είναι το πρώτο επίσημα καταγεγραμμένο θύμα των κομιτατζήδων στο χωριό.  Λίγα χρόνια μετά, στις 2 Φεβρουαρίου του 1905, οι ίδιοι δολοφονούν και το γιο του, τον ιερέα Ευστάθιο Παπαστογιάννη. Οι πληροφορίες διασώζονται από τα ιδιόχειρα κείμενα σε τετράδιο 250 σελίδων του Ιωάννη Λιάνδη, που επί δέκα χρόνια ήταν δάσκαλος στο Μεσημέρι και είχε εκφωνήσει τον επικήδειο λόγο για τον Τρύπκο Στόιτση, για τον οποίο αναφέρει : «Έτη πολλά συνέζησα μετ’ αυτού εν τη οικεία αυτού…». Ο Στόιτσης, ως πρόκριτος, ήταν υπεύθυνος για την εκπαίδευση των παιδιών του χωριού και φιλοξενούσε το δάσκαλο στο σπίτι του, καθώς οι κοινότητες εκτός της αμοιβής των δασκάλων φρόντιζαν και για τη στέγασή τους. Από αναφορά του Γενικού Προξένου Γ. Δοκού προς το υπουργείο Εξωτερικών (στις 11 Σεπτεμβρίου 1886) μαθαίνουμε ότι οι ενέργειες των Ελλήνων δασκάλων του Μεσημερίου Χρ. Μπιζόφτση και Ιωάννη Λιάνδη, του σχολάρχη στην Έδεσσα, Ι. Μέλφου και άλλων Εδεσσαίων είχαν ως αποτέλεσμα να αποτρέψουν το άνοιγμα βουλγαρικών σχολείων τόσο στο Μεσημέρι, όσο και στα γύρω χωριά. Ο Λιάνδης,  συνδέθηκε ποικιλοτρόπως με τους Μεσημεριώτες, καθώς χρειάστηκε πολλές φορές να εκφωνήσει επικήδειους λόγους για κατοίκους του χωριού, θύματα των Βουλγάρων. Δίδαξε ακόμη, όπως προκύπτει από χειρόγραφο σημείωμά του, και σε άλλα επτά χωριά: το Βλακοϊάνοβο, δηλαδή τους Λύκους, ένα χρόνο, το Πόδος-Φλαμουριά, δύο χρόνια, την Πράνανη (Άσπρο), άλλα δυο, το Λούκοβιτς (Σωτήρα), επίσης δύο, το Τούσιμ (Αετοχώρι) ένα, το Σμπόρτσκο (Πευκωτό) δύο χρόνια και το Τρέσινο (Όρμα), επίσης  δύο χρόνια. Όλα αυτά με φωτογραφίες και ντοκουμέντα καταγράφονται στο βιβλίο  «Το Ορθόδοξον Ελληνικόν Κοινόν Εδεσσαίων 1850-1922», του Γιώργου Μπαγανά, ο παππούς του οποίου ήταν αδελφός του δασκάλου Ιωάννη Λιάνδη.
     Έτσι είχε σφυρηλατηθεί το αδούλωτο πνεύμα των Ελλήνων, στο Μεσημέρι. Κι αυτή τη φλόγα θέλησαν να μεταδώσουν και στους κατοίκους της Φλαμουριάς. Αυτός ήταν ο λόγος, που την 1η Φεβρουαρίου, Μεσημεριώτες, πρόκριτοι, δάσκαλοι και ιερείς, πηγαίνουν στο γειτονικό χωριό, με το πρόσχημα του πανηγυριού της Υπαπαντής. Εκεί, έχουν μυστικές επαφές με αγωνιστές της Φλαμουριάς, με τους οποίους συντονίζουν τη δράση τους, υπέρ του αγώνα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Μετά τον εσπερινό στην παλιά εκκλησία, κτισμένη από το 1734, το βράδυ οι πρόκριτοι φιλοξενούνται στο σπίτι του Ευσταθίου Κίτσου κι οι άλλοι από συγγενικά τους πρόσωπα. Την επομένη, μετά τη Θεία Λειτουργία, κάνουν επισκέψεις και καταλήγουν στο σπίτι του Χρ. Τότλη, όπου και γευματίζουν. Την ώρα που ο Παπαστογιάννης, αφού ευλόγησε το τραπέζι, πάει να βάλει κρασί στο ποτήρι του, ο πάτος σπάει κι εκείνος το θεωρεί κακό οιωνό. Οι Φλαμουριώτες τους προτείνουν να τους συνοδέψουν Τούρκοι στρατιώτες, αφού στη Φλαμουριά υπήρχε ένας λόχος. Εκείνοι, αρνούνται και αρκούνται στη συνοδεία του αγροφύλακα το Κων. Κίτσου  (Καρακίτση). Στο δρόμο προς το Μεσημέρι, στη θέση «Μαλέτσκα Βόντα» -Μικρή Βρύση, λίγο έξω από το χωριό τους έχουν στήσει ενέδρα οι κομιτατζήδες. Όλοι πέφτουν νεκροί! Πρόκειται για επτά καλούς πατριώτες: τον Ιερέα Ευστάθιο Παπαστογιάννη, τον Στέργιο Γιαννάκη, τον Κωνσταντίνο Ζαφειρίου, τον Αθανάσιο Τρύπκο, τον Νικόλαο Μπουζίνη, τον Τρύφωνα Θωμά και τον Κωνσταντίνο Κίτσο.  Είναι νεκροί κι όμως τους λογχίζουν. Στον Παπαστογιάννη του  καταφέρνουν 17 μαχαιριές! 
«Δεν τους έφθασε που ‘ρίξαν τα τουφέκια στην καρδιά.
Και με λόγχες τους κεντούσαν, δεξιά και αριστερά,
για να πιούν και να χορτάσουν και με αίμα τα σκυλιά», περιγράφει ένα ποίημα.
      Ακολουθούν κι άλλοι Μεσημεριώτες που πέφτουν  θύματα, την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα. Ανάμεσά τους είναι οι:
Αναστάσιος Τουρμάνης,
Γεώργιος Γαβριάνης,
Κωνσταντίνος Λιούκτσης,
Ιωάννης Κούτας,
Χρήστος Σίπκας,
Κωνσταντίνος Βλαδίκας,
Χρήστος Παπαϊωάννου, 
Νικόλαος Δούμος και πολλοί άλλοι. 
     Αναφέρεται ότι περίπου 20 άλλοι Μεσημεριώτες φονεύτηκαν μέσα στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, γιατί αγωνίστηκαν κατά του εκβουλγαρισμού.  Όλοι τους έπεσαν για να σώσουν τη Μακεδονία μας! Τους πρέπει τιμή και δόξα!
     Τα χρόνια κυλούν! Το 1919, με τη συνθήκη του Νεϋγύ, όσοι αισθάνονται Έλληνες διαλέγουν την Ελλάδα και όσοι Βούλγαροι μετακομίζουν στη Βουλγαρία.  Όμως, αυτό είναι το πρώτο κεφάλαιο του Μακεδονικού Αγώνα.  
     Μετά τη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων στο Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Αύγουστο του 1944, δημιουργείται η «Ομόσπονδη Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Είναι ένα ακόμη πολιτικό παιχνίδι. Τη θέση των Βουλγάρων με τις πλάτες των Ρώσων, τώρα την παίρνουν οι Σκοπιανοί με …σπόνσορες τους Αμερικανούς!
     Το σκηνικό παραμένει το ίδιο και το παιχνίδι παίζεται πάλι με τα ίδια σημαδεμένα …χαρτιά!. Τότε ήταν η βουλγαρική εξαρχία που αποσχίστηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τώρα είναι η σκοπιανή που απομακρύνεται από το Σερβικό Πατριαρχείο και κατευθύνεται προς το απλωμένο χέρι του …Πάπα, ενώ προσπαθεί να ιδρύσει σχισματική εκκλησία και εντός των συνόρων της Ελλάδας!
     Η προπαγάνδα δεν παύει να οργιάζει! Το «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες» των Βουλγάρων έχει γίνει σύνθημα άλλων παραχαρακτών της ιστορίας : των Σκοπιανών!
     Εμείς, οι Μακεδόνες, δεν έχουμε να αποδείξουμε τίποτε. Για μας μιλάει η θυσία του Παπαστογιάννη και τόσον άλλων! Χρέος δικό μας είναι να κρατάμε τη μνήμη τους αιωνία! Το μόνο που οφείλουμε είναι να θυμόμαστε. Να μην ξεχνούμε την ιστορία. Και να απαντάμε, όπως έκαναν και οι Μοναστηριώτες Μακεδόνες, οι οποίοι, με την επιστολή τους το 1903 προς τη γαλλική κυβέρνηση, τόνιζαν: «…λαλούμεν ελληνιστί, βλαχιστί, αλβανιστί, βουλγαριστί, αλλά ουδέν ήττον εσμέν άπαντες Έλληνες και ουδενί επιτρέπομεν να αμφισβητεί προς ημάς τούτο». Δηλαδή: «…μιλάμε ελληνικά, βλάχικα, αλβανικά, βουλγαρικά, αλλά είμαστε όλοι Έλληνες και σε κανέναν δεν επιτρέπουμε να αμφισβητεί αυτό για εμάς!». 
Σας ευχαριστώ! 
Τιμή και δόξα στους Μακεδονομάχους Μεσημεριώτες! 
Αιωνία τους η μνήμη!
Ακολούθησε κατάθεση στεφανιών και δεξίωση. Στις 12.00μ.μ. πραγματοποιήθηκε ο καθιερωμένος αγώνας δρόμου Μεσημερίου-Φλαμουριάς, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Βετεράνων Αθλητών Στίβου, σε ανάμνηση του γεγονότος. 
Δείτε εδώ τα αποτελέσματα του αγώνα Μνήμης:
Φωτορεπορτάζ Κοσμάς Καρατσώρης-Έδεσσα τηλ: 6944500323

Share on Google Plus