Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Συνέντευξη με την Έλενα Χουσνή: «Η Λέπρα συνδέθηκε με μια βαριά μυθολογία που κρατά μέχρι σήμερα»


«Καταραμένες Πολιτείες», Έλενα Χουσνή, Εκδόσεις Κύφαντα

Η Έλενα Χουσνή γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πέλλα. Εργάστηκε για χρόνια ως δημοσιογράφος ενώ τα τελευταία χρόνια ζει στην Σάμο. 
Οι «Καταραμένες Πολιτείες» είναι το τέταρτο βιβλίο της που πραγματεύεται ένα δύσκολο θέμα, αυτό της κοινωνικής απόρριψης των ασθενών με ανίατες ασθένειες και ειδικότερα την λέπρα. 
Αφορμή για το βιβλίο της, όπως μας είπε στη συνέντευξη που έδωσε στην Ηλεκτρονική Εφημερίδα “karatzova.com”, είναι το κτίριο του Λεπροκομείου στο Καρλόβασι της Σάμου και η έρευνα γύρω από αυτό.
(Να σημειωθεί ότι είναι η πρώην συνέντευξη που δίνει η βραβευμένη συγγραφέας για το νέο της βιβλίο. Και το γεγονός ότι την παραχωρεί σε μέσο ενημέρωσης του γενέθλιου τόπου της, έχει την σημασία του).

Ολόκληρη η συνέντευξη της Έλενας Χουσνή στην Η.Ε. karatzova.com, έχει ως εξής:


Ερ: Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με ένα θέμα όπως αυτό της λέπρας; Μιας ασθένειας που έχει θεραπευτεί εδώ και δεκαετίες και δεν θεωρείται πλέον επικίνδυνη.
Απ: Έχει πράγματι βρεθεί η θεραπεία από την δεκαετία του `50 αλλά η ασθένεια δεν έχει εξαφανιστεί. Εξακολουθούν να νοσούν άνθρωποι. Ωστόσο, υπάρχει μια παράμετρος αυτής της ασθένειας που με ώθησε να ασχοληθώ με το ζήτημα. Κι αυτή είναι το τεράστιο φορτίο που κουβαλά. Αν και τα θύματά της υπήρξαν διαχρονικά κατά πολύ λιγότερα από άλλες μεταδοτικές και θανατηφόρες ασθένειες, η λέπρα συνδέθηκε με μια σειρά προκαταλήψεων, έντονο στιγματισμό των θυμάτων της, μια βαριά μυθολογία που κρατά εν μέρει μέχρι σήμερα. Οι ασθενείς θεραπεύονται ναι, αλλά το στίγμα παραμένει και ταλανίζει τόσο τους ίδιους όσο και τις οικογένειές τους. Η αφορμή για την συγγραφή του βιβλίου υπήρξε το κτίριο του Λεπροκομείου στο Καρλόβασι της Σάμου. Ένα κτίριο που μου είχε κινήσει το ενδιαφέρον από την πρώτη στιγμή που το είδα.

Ερ: Προηγήθηκε έρευνα για το Λεπροκομείο Καρλοβάσου;
Απ: Η αρχική ιδέα μιας ομάδας ανθρώπων ήταν να ερευνήσουμε αν υπάρχουν καταγεγραμμένες μαρτυρίες ανθρώπων για το Λεπροκομείο. Τότε, δεν υπήρχε σκέψη για την συγγραφή βιβλίου. Ερευνώντας, ανακαλύψαμε ότι ήταν από ελάχιστες έως μηδενικές τέτοιου είδους μαρτυρίες. Θεωρήσαμε λοιπόν σκόπιμο να ψάξουμε να βρούμε τους τελευταίους επιζώντες, εάν υπήρχαν, γιατί το Λεπροκομείο έχει κλείσει από το 1966, και να καταγράψουμε όσα θυμούνταν, όσα έζησαν. Έπειτα το υλικό που θα συγκεντρώναμε να το παραδώσουμε στο Ιστορικό Αρχείο Σάμου. Κατά την διάρκεια της έρευνας και των συνεντεύξεων, όμως, μια ιστορία άρχισε να σχηματοποιείται στο μυαλό μου. Μια ιστορία που αφορούσε αυτή την περίκλειστη κοινωνία όπως είχε διαμορφωθεί μέσα στο Λεπροκομείο. Τα προβλήματα των ανθρώπων αυτών και των οικογενειών τους, οι συνθήκες ζωής τους, η κοινωνική υποκρισία σε ό,τι αφορά την αντιμετώπισή τους και γενικότερα το «σκηνικό» της μάχης για επιβίωση, για αξιοπρέπεια, για έναν θάνατο που έμοιαζε τελεσίδικος και συχνά λυτρωτικός. Και έτσι, σχεδόν παραληρηματικά, ξεκίνησε και τελείωσε η συγγραφή του και προέκυψαν οι «Καταραμένες Πολιτείες»;

Ερ.: Γιατί επέλεξες τον τίτλο αυτό;
Απ: Καταρχήν σκόνταψα πάνω του όταν διάβαζα για την ιστορία της λέπρας. Έτσι ονομάζονταν τα πρώτα, κατ` όνομα, νοσηλευτήρια, στην πραγματικότητα ένα είδος φυλακών, για τους ασθενείς, κατά την περίοδο του Μεσαίωνα. Τότε οι Λεπροί απομονώνονταν αλλά δεν είχαν κανενός είδους ιατρική περίθαλψη. Κυριαρχούσε μια θεοκρατική αντίληψη για την αντιμετώπιση της ασθένειας. Οι ασθενείς θεωρούνταν αμαρτωλοί, η ασθένειά τους μια δοκιμασία για την πίστη τους. Βρήκα τον τίτλο πολύ ταιριαστό με αυτό που θέλησα να πω με το βιβλίο. Ότι δηλαδή μέσα σε αυτές τις περίκλειστες κοινότητες, δημιουργήθηκαν ανθρώπινες πολιτείες μοναδικές. «Καταραμένες» με την έννοια της απομόνωσης και του στίγματος αλλά ωστόσο κοινωνίες μοναδικής αλληλεγγύης και θαυμαστής στήριξης του ενός προς τον άλλον.


Ερ: Αγαπάς την έρευνα. Είναι αυτό κατάλοιπο της δημοσιογραφικής πορείας σου Έλενα;
Απ: Προφανώς. Η δημοσιογραφία μου δίδαξε πώς να κάνω έρευνα. Να γνωρίζω τα ερευνητικά εργαλεία, να διαχωρίζω το σημαντικό από το μη, να κάνω αξιολόγηση των ευρημάτων και τελικά να επιλέγω το μείζον. Ωστόσο, δεν είναι αυτοσκοπός. Τα θέματα που επιλέγω στα βιβλία μου, αυτά που με κινητοποιούν συγγραφικά, είναι ζητήματα που μέχρι στιγμής απαιτούσαν ενδελεχή έρευνα. Και αυτό είναι ένα κομμάτι πολύ σημαντικό το οποίο απολαμβάνω γιατί νιώθω ότι μαθαίνω.

Ερ.: Είναι το βιβλίο αυτό και ένας φόρος τιμής στη Σάμο, στο νησί όπου κατοικείς τα τελευταία χρόνια;
Απ: Η αλήθεια είναι ότι σε τρεις τόπους ήθελα πάντα να κάνω μια συγγραφική αναφορά. Στην Πέλλα όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα, στην Θεσσαλονίκη την οποία αγαπώ ιδιαίτερα, και βέβαια στην Σάμο όπου ζω. Αυτό βέβαια, με την προϋπόθεση ότι θα έβρισκα το θέμα, την ιστορία που ήθελα να πω. Οι «Καταραμένες Πολιτείες» είναι φόρος τιμής στο νησί όπου ζω. Αν και η ιστορία είναι εντελώς φανταστική, το εξώφυλλο του βιβλίου είναι πραγματική φωτογραφία από δύο εκπληκτικές κυρίες, την κ. Κατίνα Χουβαρδά και την κ. Ευαγγελία Πρατσινάκη οι οποίες είναι εν ζωή και θα έχω την χαρά και την τιμή να τις έχω στην παρουσίαση του βιβλίου μου στη Σάμο. Οι εκπληκτικές αυτές γυναίκες εξήντα χρόνια πριν πήγαιναν στο Λεπροκομείο και ψυχαγωγούσαν τους ασθενείς με μουσική. Είναι συγκλονιστικό αν σκεφτεί κανείς την άγνοια και τον φόβο που επικρατούσε τότε. Για μένα είναι έμπνευση αυτό που έκαναν. Και θα πρέπει να είναι για όλους μας. 

Ερ: Για την Πέλλα; Πότε θα γράψεις για τον τόπο σου;
Απ: Ελπίζω, σύντομα, να μπορέσω να γράψω κάτι που θα έχει ως αναφορά την Πέλλα και με την ευκαιρία αυτής της συζήτησης θα ήθελα να στείλω την αγάπη μου στον γενέθλιο τόπο μου. 

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

Η λέπρα εγκατέλειψε τα λημέρια τους, ερείπωσε η φυλακή τους, γκρέμισαν οι τοίχοι, έπεσε η στέγη, ερήμωσε ο τόπος, δεν είναι πια το ρέμα το σύνορο του κόσμου, και πάλι όμως η ιερή απόσταση δεν περπατήθηκε. 
Αυτή την αρρώστια δεν την νίκησαν ποτέ. Δεν έχει φάρμακο. Εκεί έξω έγιναν πολυτραυματίες, μέτρησαν πληγές που δεν τις γνώριζαν και δεν ήξεραν να τις γιατρέψουν. Βαθιές, κοφτερές, με μπόλικο φαρμάκι. Καινούριο φαρμάκι, ανίκητο. Καθάρισε το σώμα τους μα οι άλλοι ήθελαν μια κάθαρση διαφορετική, τελειωτική, να έχει σύνορα συγκεκριμένα, αδιάβατα. Δεν βρέθηκε διαβατήριο για αυτά τα σύνορα. Ακόμη αδιάβατα είναι.

ΕΙΠΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ»

Ένα μυθιστόρημα για την ικανότητα της ανθρώπινης φύσης να επιστρατεύει το καλό αλλά και να «ξορκίζει» το κακό, για την μάστιγα των προκαταλήψεων, της άγνοιας και της μικροψυχίας.
 Η Έλενα Χουσνή δεν χαρίζεται σε κανέναν. Αποτυπώνει με μελανά χρώματα τη σκληρότητα της κοινότητας απέναντι στους αδύναμους, και τη σκοτεινή διάσταση της ανθρώπινης φύσης, όταν έχουν έστω και την ελάχιστη εξουσία στη διάθεσή τους.
Με πένα αποφασισμένη και τολμηρή καταγράφει αυτές τις ιστορίες, φέροντας, για πρώτη φορά, στην επιφάνεια ότι έχει παραχωθεί στην καταπακτή του χρόνου.
Αργυρώ Μαντόγλου Συγγραφέας

Η Έλενα Χουσνή δημιουργεί το δικό της είδος. Οι αρετές της Ελληνικής κλασικής λογοτεχνίας, δοσμένες με έναν αριστοτεχνικό τρόπο, από μια σύγχρονη συγγραφέα.
Δημήτρης Σίμος, συγγραφέας

Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Χανσενικών αγωνίζεται για τα προβλήματα των ασθενών.  Κάποτε το Υπουργείο Υγείας δεν γνώριζε καν την ύπαρξή τους. Δώσαμε μάχη στη Σπιναλόγκα να φτιαχτεί το οστεοφυλάκιο με τα ονόματα των νεκρών. Το βιβλίο τη Έλενας Χουσνή ρίχνει φως στη ζωή τους, στο στίγμα αλλά και στον αγώνα τους κατά το παρελθόν να αποκτήσουν «όνομα», «ταυτότητα». Έναν αγώνα διαρκή που μας αφορά όλους!
Μανώλης Κυριακάκης, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Χανσενικών
Share on Google Plus

    Blogger Comment
    Facebook Comment

0 comments:

Δημοσίευση σχολίου

Μη διστάσετε να προσθέσετε σχόλια στο δημοσίευμα που σας ενδιαφέρει.

Η εφημερίδα karatzova.com ενθαρρύνει τη δημόσια έκφραση των αναγνωστών της εφόσον τηρούνται οι βασικοί κανόνες δημοσιότητας που ορίζουν οι ελληνικοί νόμοι. Τα σχόλια εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή.