Συνολικά 18 παιδιά έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα από το σπέρμα δότη με καρκινογόνο γονίδιο, 7 οι κλινικές - Οι επίσημες οδηγίες

Σοκ έχει προκαλέσει στην Ευρώπη η υπόθεση του δότη σπέρματος που έφερε εν αγνοία του μια γενετική μετάλλαξη η οποία αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο καρκίνου και έχει αποκτήσει τουλάχιστον 197 παιδιά σε 14 χώρες, ανάμεσά τους η Ελλάδα, η Κύπρος, η Γερμανία, η Ισπανία και το Βέλγιο.

Η μετάλλαξη αφορά το γονίδιο TP53, γνωστό και ως "φρουρό του γονιδιώματος", το οποίο προστατεύει τον οργανισμό από την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Στον δότη η βλάβη αυτή υπήρχε μόνο σε μέρος του γενετικού του υλικού ωστόσο, έως και 20% των σπερματοζωαρίων του έφεραν τη μετάλλαξη.

Όσα παιδιά γεννήθηκαν από αυτά τα σπερματοζωάρια φέρουν τη μετάλλαξη σε κάθε κύτταρο του σώματός τους. Κάποια παιδιά έχουν ήδη πεθάνει και μόνο ένας μικρός αριθμός από τα παιδιά που έχουν κληρονομήσει τη σπάνια μετάλλαξη θα γλιτώσει τον καρκίνο.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος της Δανίας, που διέθεσε το σπέρμα, παραδέχθηκε ότι το σπέρμα χρησιμοποιήθηκε για τη γέννηση υπερβολικά πολλών παιδιών σε ορισμένες χώρες.

Έχουν γεννηθεί 18 παιδιά στην Ελλάδα με το σπέρμα του δότη

Σύμφωνα με πληροφορίες, στην Ελλάδα, 7 κλινικές προμηθεύτηκαν το σπέρμα του δότη, όμως οι αρμόδιες αρχές επικαλούνται νομικά κωλύματα και δεν δίνουν στοιχεία.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, στη χώρα με γεννητικό υλικό του εν λόγω δότη έχουν γεννηθεί 18 παιδιά (υπάρχουν οικογένειες με περισσότερα του ενός τέκνα). Σημειώνεται επίσης στην ίδια ανακοίνωση, ότι ο δότης είχε υποβληθεί στους απαραίτητους ελέγχους σύμφωνα με τη νομοθεσία της χώρας προέλευσης, στους οποίους δεν προβλέπεται ο έλεγχος για τις συγκεκριμένες σπάνιες κληρονομικές μεταλλάξεις στο εν λόγω γονίδιο.

Η Αρχή αποφάσισε την καθολική απαγόρευση της διάθεσης και χρήσης γεννητικού υλικού του εν λόγω δότη και ζητά από τους γιατρούς των κέντρων να συγκεντρώσουν πληροφορίες για την εξέλιξη της υγείας των παιδιών αυτών.

Έλληνας παιδοογκολόγος, που μίλησε ανώνυμα στο ebu.ch, έχει εντοπίσει τη μετάλλαξη TP53 σε τέσσερα παιδιά που συνελήφθησαν μέσω IVF (εξωσωματική γονιμοποίηση) από τον ίδιο δότη, δύο από αυτά νοσούν από καρκίνο.

Ολόκληρη η ανακοίνωση της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής

"Σε συνέχεια κοινοποίησης στην Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής αναφοράς εξαιρετικού συμβάντος που αφορά δότη σπέρματος Τράπεζας Κρυοσυντήρησης του Εξωτερικού, o οποίος παρότι υγιής φέρει σε μωσαϊκό πρότυπο (10-19% των κυττάρων της γαμετικής σειράς) την αγνώστου κλινικής σημασίας (VlJS) παραλλαγή c.325T>A p.(Phe10911e) στο γονίδιο ΤΡ53 (ΝΜ_ΟΟΟ546.5), οι Καθηγήτριες κ.κ. Μ. Σιμοπούλου και Μ. Γαζούλη εισηγήθηκαν στο Εποπτικό Συμβούλιο της ΕΑΙΥΑ ότι σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία οι παραλλαγές του γονιδίου ΤΡ53 στα κύτταρα της γαμετικής σειράς αποτελούν τη βασική αιτία του Συνδρόμου Li-Fraumeni, το οποίο προδιαθέτει σε ποικίλους κακοήθεις όγκους πρώιμης έναρξης. Επειδή δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα οι μελλοντικοί βιολογικοί απόγονοι του εν λόγω δότη να εμφανίσουν κλινική συμπτωματολογία που να σχετίζεται με το Σύνδρομο Li-Fraumeni, το Εποπτικό Συμβούλιο της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής αποφάσισε:

Την καθολική απαγόρευση της διάθεσης και χρήσης γεννητικού υλικού του εν λόγω δότη στο μέλλον και την πραγματοποίηση ενεργειών από τις Μονάδες Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής αναφορικά με τους λήπτες που έχουν πραγματοποιήσει πλήρεις κύκλους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με γεννητικό υλικό του εν λόγω δότη. Συγκεκριμένα, οι θεράποντες ιατροί αφού ενημερώσουν γραπτώς τους λήπτες να τους ζητήσουν την αποστολή δεδομένων σχετικά με την έκβαση των εν λόγω κύκλων ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Στην περίπτωση γέννησης ζώντος νεογνού, οι θεράποντες ιατροί θα πρέπει να ζητήσουν από τους λήπτες την παροχή πληροφοριών σχετικά με τη γενικότερη υγεία των απογόνων τους και δεδομένα από την νεογνική ή/και παιδιατρική παρακολούθηση. Θα πρέπει επίσης να συστήσουν την διενέργεια στοχευμένου μοριακού γονιδιακού ελέγχου των γεννηθέντων τέκνων, ώστε να διαπιστωθεί εάν αυτά φέρουν την αγνώστου κλινικής σημασίας (VlJS) παραλλαγή c.325T>A p.(Phe10911e) στο γονίδιο ΤΡ53, την οποία φέρει ο συγκεκριμένος δότης.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε λάβει μέχρι σήμερα, στην Ελλάδα με γεννητικό υλικό του εν λόγω δότη έχουν γεννηθεί 18 παιδιά (υπάρχουν οικογένειες με περισσότερα του ενός τέκνα).

Σημειώνεται ότι ο δότης είχε υποβληθεί στους απαραίτητους ελέγχους σύμφωνα με τη νομοθεσία της χώρας προέλευσης, στους οποίους δεν προβλέπεται ο έλεγχος για τις συγκεκριμένες σπάνιες κληρονομικές μεταλλάξεις στο εν λόγω γονίδιο".

Πηγή TheTOC