Βασίλης Δεμιρτζόγλου: ''Το θέατρο μπορεί να κάνει τους ανθρώπους καλύτερους...''

Συνέντευξη στον Δημήτρη Μπουλουσάκη

Αν και -όπως τονίζει- «με τη σκηνοθεσία ασχολήθηκε κατά λάθος», φαίνεται ότι τόσο το αποτέλεσμα, όσο και η ανταπόκριση του κοινού σε ότι έχει κάνει μέχρι σήμερα στο Θεατρικό Εργαστήρι Γιαννιτσών, δείχνουν ότι το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό. 

Ο λόγος για τον Βασίλη Δεμιρτζόγλου, που αυτή την περίοδο σκηνοθετεί και παίζει στις παραστάσεις με το έργο "Δωδέκατη Νύχτα ή Ό,τι επιθυμείτε" του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, οι οποίες στο μικρό θεατράκι του Θ.Ε.Γ. είναι «κλεισμένες» για μεγάλο διάστημα (πήραν παράταση για όλα τα Σαββατοκύριακα από 10 Ιανουαρίου έως και 15 Φεβρουαρίου 2026 ).

Σε συνέντευξή του στο karatzova.com εξηγεί γιατί «οι ρόλοι σκηνοθέτη και ηθοποιού είναι και αλληλένδετοι και αντίθετοι», ενώ δηλώνει πως «ό,τι γίνεται από τους ηθοποιούς επί σκηνής εισπράττεται από τους θεατές και επιστρέφεται στη σκηνή ως απάντηση. Είναι μια μαγική στιγμή και συνθήκη με τα όλα της, το άγχος της, την αγωνία, τη χαρά της, τη λύπη της, τις ευστοχίες της, τις αστοχίες κλπ.. Δεν γίνεται να έχεις καλοκαίρι χωρίς χειμώνα». 

Κλείνει την συνέντευξη με την ευχή και ελπίδα ότι «το θέατρο μπορεί να κάνει τους ανθρώπους καλύτερους.»

Ολόκληρη η συνέντευξη του Βασίλη Δεμιρτζόγλου έχει ως εξής:

Ερώτηση: Πως εξελίσσονται οι παραστάσεις με το έργο "Δωδέκατη Νύχτα ή Ό,τι επιθυμείτε";  

Απάντηση: Οι παραστάσεις που προγραμματίστηκαν από το  τέλος Νοεμβρίου έως και τις 22  Δεκεμβρίου ήταν όλες με γεμάτο το θεατράκι του Θ.Ε.Γ. στην οδό Μαδύτου 10. Μάλιστα από τις πρώτες μέρες που ανακοινώσαμε τις ημερομηνίες των προγραμματισμένων παραστάσεων έκλεισαν όλες οι θέσεις. Για αυτό το λόγο δώσαμε παράταση για όλα τα Σαββατοκύριακα από 10 Ιανουαρίου έως και 15 Φεβρουαρίου και έχουμε ήδη τηλεφωνικές κρατήσεις για αυτές.     

Ερ.: Είστε ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα, όσο και από την ανταπόκριση του κοινού; 

Απ.: Ναι είμαι ευχαριστημένος τόσο από το αποτέλεσμα όσο και από την ανταπόκριση του κοινού, όπως αυτή εκφράζεται και την αισθανόμαστε, μέσω της επικοινωνίας του με τη θεατρική παράσταση. Οι θεατρικές παραστάσεις είναι ένας ζωντανός οργανισμός, όπου η ενέργεια του έργου συνολικά ανακυκλώνεται μεταξύ  των ηθοποιών (που ζούνε τη ζωή των ηρώων του έργου) και των θεατών (που την παρακολουθούν). Δηλαδή ό,τι γίνεται από τους ηθοποιούς επί σκηνής εισπράττεται από τους θεατές και επιστρέφεται στη σκηνή ως απάντηση. Είναι μια μαγική στιγμή και συνθήκη με τα όλα της, το άγχος της, την αγωνία, τη χαρά της, τη λύπη της, τις ευστοχίες της,  τις αστοχίες  κλπ.. Δεν γίνεται να έχεις καλοκαίρι χωρίς χειμώνα. 

Ερ.: Τι σας έκανε να ασχοληθείτε με την σκηνοθεσία; Είναι αλληλένδετοι οι ρόλοι ηθοποιού και σκηνοθέτη; Τι σας γοητεύει περισσότερο; 

Απ.: Με τη σκηνοθεσία ασχολήθηκα κατά λάθος, από σπόντα. Παίζω θέατρο από το 1996 (αν και η πρώτη μου επαφή με το θέατρο ξεκινάει από το 1986-1987, οπότε και είχα γραφτεί στα προγράμματα ΝΕΛΕ). Κάποια στιγμή, το 2012-2013 ελλείψει χρημάτων, μου ζητήθηκε να σκηνοθετήσω για το  Θεατρικό Εργαστήρι. Κι έτσι, σκηνοθέτησα το πρώτο έργο, τη «Βεγγέρα» του Καπετανάκη (ουσιαστικά το 2ο, γιατί προηγουμένως είχα σκηνοθετήσει ένα παιδικό, γύρω στο 1999-2000). Οι ρόλοι σκηνοθέτη και ηθοποιού είναι και αλληλένδετοι και αντίθετοι. Σαν σκηνοθέτης πρέπει να ξέρεις όλο το έργο, τις συνθήκες του, τους χαρακτήρες που ζουν και αναπνέουν στο πλαίσιο των συνθηκών του, τον τρόπο που θα ζωντανέψουν επί σκηνής, τον τρόπο έκφρασης της θεατρικής πραγματικότητας, τον στόχο, τον πυρήνα ή τους πυρήνες του, τη μουσικότητα, τη θεατότητά του κλπ. Είσαι κατά κάποιο τρόπο κατασκευαστής του θεατρικού οικοδομήματος, άρα και παρατηρητής του. Είτε κοιτάς την παραμικρή λεπτομέρειά του, το δέντρο, είτε το παρατηρείς από μακριά, συνολικά το δάσος, χρειάζονται και τα δύο. Σαν ηθοποιός υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να προσεγγίσεις το ρόλο· πρέπει να παρατηρήσεις, να ψάξεις, να δοκιμάσεις διάφορα (φωνή, σώμα κλπ) κατά την προετοιμασία του ρόλου. Άρα ψάχνοντας και δοκιμάζοντας όλα αυτά μέχρι να χτίσεις τον ρόλο σου, παρατηρείς (είτε το θέλεις είτε όχι). Κατά την παράσταση, όμως, πρέπει να ζήσεις το ρόλο και τη συνθήκη του έργου· και πολύ λιγότερο (σχεδόν καθόλου), να την παρατηρείς, γιατί υπάρχει κίνδυνος να αυτολογοκριθείς και άρα να βγεις από το πετσί του ήρωα που υποδύεσαι. Βέβαια υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι προσέγγισης της σκηνοθεσίας του έργου και των ρόλων, οι οποίες διαφέρουν μεταξύ τους  ως προς τον τρόπο και το βαθμό βίωσης τους, τόσο κατά την προετοιμασία του όσο και κατά την παράσταση. Ωστόσο, άλλες ομάδες ξεκινούν με περισσότερο αυτοσχεδιασμό πάνω στους ρόλους και τις συνθήκες, άλλες με περισσότερο τραπέζι (ομαδική ανάλυση), άλλες εφαρμόζοντας και τα δύο, άλλες με πολλούς άλλους  τρόπους. Με γοητεύουν και τα δύο εξίσου. Όταν χτίζουμε την παράσταση με γοητεύει η σκηνοθεσία, μ’ αρέσει να είμαι μαέστρος, έχω την αίσθηση (ή την ψευδαίσθηση να πιστεύω) ότι μπορώ να πάρω ένα κείμενο και να χτίσω έναν θεατρικό κόσμο, μια θεατρική ζωή, με την προσδοκία/στόχο ότι η θεατρική παράσταση εισχωρεί στην πραγματικότητα και η πραγματικότητα στη θεατρική παράσταση. Όταν πάλι παίζω, με γοητεύει να προσπαθώ να μπαίνω στο πετσί του ήρωα που υποδύομαι, να γίνομαι κάποιος άλλος, να κρύβεται ο Βασίλης και να υπάρχει ο Μαλβόλιο, ο Ταρτούφος, ο Πύραμος κλπ. 

Ερ: Τι ήταν εκείνο που σας έκανε να ανεβάσετε Σαίξπηρ στο Θ.Ε.Γ.; Γιατί επιλέξατε συγκεκριμένα τη ”Δωδέκατη νύχτα”; 

Απ.: Η απόφαση για την επιλογή του έργου είναι αποτέλεσμα πολλών συνισταμένων, από τον αριθμό των ανθρώπων που δηλώνουν ότι θέλουν να συμμετέχουν, από την εποχή και την πραγματικότητά μας (θέλουμε με κάποιο τρόπο να μιλάνε στον χρόνο και στον χώρο μας τα έργα που ανεβάζουμε), από το αν θέλουμε να ανεβάσουμε κωμωδία, δράμα ή τραγωδία, πεζό, ποιητικό ή αμιγώς θεατρικό κείμενο και εν τέλει από το αν μας αρέσει, αν επικοινωνεί μαζί μας ένα έργο. Και φυσικά από την ανάγκη μας να ερχόμαστε σε επαφή, για να μαθητεύσουμε με κλασικά έργα και συγγραφείς, όπως ο Σαίξπηρ, καθώς είμαστε και νιώθουμε δια βίου μαθητές. 

Ερ.: Τι επεξεργάζεται το έργο; 

Απ.: Το έργο πραγματεύεται τη δραματική κωμωδία ή το κωμικό δράμα της ίδιας της ζωής, των ανθρώπινων επιθυμιών και προσδοκιών (τόσο ιερών αλλά και τόσο αστείων, μέχρι δακρύων, μερικές φορές). Κεντρικό θέμα των επιθυμιών και προσδοκιών των ηρώων του έργου είναι ο έρωτας. Ο έρωτας για μια γυναίκα ή έναν άντρα, ο έρωτας για την εξουσία, ο έρωτας για γλέντι και φάρσες, ο έρωτας για τον έρωτα κλπ. Όλη αυτή τη ζωή στη «Δωδέκατη νύχτα ή ό,τι επιθυμείτε», τη βλέπουμε  σαν μια βαρκούλα (χάρτινη) που θαλασσοδέρνεται στην ίδια της τη φουρτούνα, μέχρι να βρει ή να μη βρει τον προορισμό στο (ίσως και άσκοπο) ταξίδι της. 

Ερ.: Ποια είναι η σκηνοθετική προσέγγιση που κάνετε; 

Απ.: Ο γενικός σκηνοθετικός στόχος ήταν να ισορροπήσει το έργο ανάμεσα στο παραμύθι και στον ρεαλισμό. Δηλαδή θέλαμε να υπάρχει ένα παραμυθικό πλαίσιο, αλλά οι ζωές και η βίωση των συνθηκών του έργου από τους ήρωές του να είναι όσο το δυνατόν πιο αληθινή και ρεαλιστική. Τα θέλω τους, οι πόθοι τους έπρεπε να βιωθούν ως απόλυτοι από τους ηθοποιούς. Σε αυτή την κατεύθυνση μας δυσκόλεψε, αλλά και μας απογείωσε ο ποιητικός λόγος του μέγιστου Σαίξπηρ. Είναι το πιο δύσκολο έργο που έχω σκηνοθετήσει. Παρόλο που είναι ιδιαίτερα απαιτητικό και σκηνοθετικά αλλά και υποκριτικά για όλους τους ρόλους, είχαμε το ευτύχημα να έχουμε άριστη συνεργασία όλοι οι συντελεστές (βοηθός σκηνοθέτη, σκηνογράφος/ενδυματολόγος, μουσικός, σχεδιαστής φωτισμών και οι ηθοποιοί), οι οποίοι αφοσιωθήκαμε, αγαπήσαμε το έργο και το αποτέλεσμα μας ικανοποιεί.    

Ερ.: Ποια είναι τα σχέδιά σας -ως Θ.Ε.Γ.- για το μέλλον; 

Απ.: Αν μπορώ να εκφράσω προσωπική άποψη, τα σχέδια του ΘΕΓ για το μέλλον, είναι μια  -όσο γίνεται, μας επιτρέπεται και μπορούμε- ειλικρινής και αυθεντική σχέση με το θέατρο. Ελπίζουμε να μπορούμε να κλείνουμε τα αυτιά μας στις σειρήνες της ματαιοδοξίας, της κενής επικοινωνίας, του δήθεν, της γρήγορης κατανάλωσης και άλλων δεινών. Σε αυτό πλαίσιο, καλούμε όλους τους συμπολίτες μας να συμμετέχουν μαζί μας σε κάτι υπέροχο, δηλαδή στο θέατρο. Χαιρόμαστε όταν υλοποιούμε έναν από τους καταστατικούς στόχους του ΘΕΓ, προσφέροντας διέξοδο σε καινούργια μέλη μέσω της συμμετοχής τους στη θέαση, στο χτίσιμο μιας παράστασης, στα μαθήματα  θεατρικής έκφρασης για παιδιά, εφήβους και ενήλικες. 

Ερ: Σε μια εποχή γενικής κρίσης (αξιών, θεσμών, επιβίωσης κλπ), τι ρόλο μπορεί να παίξει η τέχνη;

Απ.: Εύχομαι αλλά και πιστεύω ότι το θέατρο μπορεί να κάνει τους ανθρώπους καλύτερους. 

Οι συντελεστές της παράστασης:

Σκηνοθεσία: Βασίλης Δεμιρτζόγλου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ειρήνη Κοσμίδου
Σκηνικά κοστούμια: Σύρμω Πηγαδά
Βοηθός ενδυματολόγου: Ελευθερία Λαγκαδιανού
Μουσική επιμέλεια, σύνθεση ambient ηχοτοπίων - ηχοχρωματικών παραλλα-γών του έργου "Σράτα" του Νίκου Σκαλκώτα: Βασίλης Μπεζεβέγκης
Ακούγονται τα κλασικά έργα “Bourree” και “Recuerdos de la Al-hambra”, Μελοποίηση δύο τραγουδιών του έργου: Βασίλης Δεμιρτζόγλου
Σχεδιασμός φωτισμών: Στέλλα Κωνσταντίνου, Μάνος Λιανέρης
Χειρισμός κονσόλας: Στέλλα Κωνσταντίνου
Μακιγιάζ: Μαρία Αγιαννίδου
Κατασκευές: Ε. Λαγκαδιανού, Π. Δοϊτσίνης, Α. Ταφραλίδης, Κ. Τσολακούδης, Π. Μπαλής.

Παίζουν με τη σειρά που εμφανίζονται:
Κυριάκος Τσολακούδης: Φέσττε
Πέτρος Γρηγοριάδης & Κυριάκος Τσαμαλτούπης: Ορσίνο, Φαμπιάν
Αριστούλα Γραμματικού: Κούριο
Ευγενία Δεμιρτζόγλου: Βιόλα
Μάνος Λιανέρης: Πλοίαρχος, Σεμπαστιάν
Δήμητρα Ταφραλίδου: Ναύτης, νεαρή υπηρέτρια, Βαλεντίν
Αργύρης Σαφραλίδης: Σερ Τόμπυ Μπελτς
Μαρία Βάσσου & Ελευθερία Λαγκαδιανού: Μαρία, ιερέας
Πέτρος Δοϊτσίνης: Σερ Άντριου Έηγκιουτσικ
Βασίλης Δεμιρτζόγλου: Μαλβόλιο
Ειρήνη Κοσμίδου: Ολίβια
Παναγιώτης Μπαλής: Αντόνιο

(Όλες οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται είναι από την παράσταση με το έργο "Δωδέκατη Νύχτα ή Ό,τι επιθυμείτε")